Veranderen? Leer te verlangen naar de zee
De top down aanpak werkt niet
De top beslist, de staf bedenkt, het middenkader stuurt en controleert en de werkvloer voert uit. Zo’n top-down vastgestelde oplossing werkt niet. Op deze stelling gaat Frank van Elsdingen – in zijn boek ‘Verlangen naar zee’ – uitgebreid in. Ondubbelzinnig maakt hij zijn standpunt duidelijk. Hij beschrijft met de kracht van een rasechte Amsterdammer dat we moeten leren ‘verlangen naar de zee’. Hij behandelt ‘continue verandering’, waarbij betrokkenheid en communicatie de hoofdrol spelen.
Communicatie als vertrekpunt bij verandering
Vaak wordt communicatie als een onderdeel van een verandertraject gezien. Bij Van Elsdingen is communicatie echter het vertrekpunt. Communicatie is voor de auteur meer dan de juiste communicatie-instrumenten goed getimed inzetten. Hij kiest voor een periode van eenzijdige communicatie, maar dan bottom-up. Hij begint de verandering met een dialoog tussen de top en werknemers en werkt toe naar een gezamenlijk geformuleerde probleemstelling en gedeelde wens tot veranderen.
Zijn aanpak sluit aan bij de ontwikkelbenadering. Een aanpak gericht op beleving, op samenwerken en processen van leren. Bij deze benadering past het principe van procesbegeleiding, kijken en luisteren naar wat er leeft zodat van daaruit anders (beter) wordt gewerkt. Uitgangspunt is om met ruimte, aandacht en aanmoediging te helpen te komen tot nieuw vertrouwen en nieuwe samenwerking.
Antoine de Saint-Exupery: leer mensen te verlangen naar de zee
De titel van het boek ‘Verlangen naar zee’ refereert aan een gedicht van Antoine de Saint-Exupery. Het gedicht verhaalt over ‘leren te verlangen’ zodat het aangewakkerde verlangen ervoor zorgt dat het doel – in dit geval het bouwen van een schip – wordt bereikt. Dus geen tekeningen, geen plannen, geen taken maar mensen leren verlangen naar de eindeloze zee. De titel zette me overigens op het verkeerde been, want poëtisch is dit boek zeker niet. Het is een praktisch boek – geïllustreerd met praktijkvoorbeelden – wat je stap voor stap meeneemt door het organiseren van verandering. Met kennis van zaken wijst Van Elsdingen op mogelijkheden en valkuilen bij verandering, puttend uit bestaande managementtheorieën. In bijna elk hoofdstuk is een ‘checklist’ of een boektip te vinden wat het boek zeer bruikbaar maakt. Kortom; ‘Verlangen naar zee’ is informatief, lees vlot en is een goed begin als je in je organisatie met verandering te maken krijgt.
